sejarah FORM 2-bab 4

以前，Sarawak 是Kesultanan Brunei 的一部分土地，Sarawak yang kaya dengan sumber alam使到James Brooke决定要统治Sarawak。他的这个愿望在他成功解决kebangkitan rakyat tempatan 的时候达到了，Brooke家族统治Sarawak sebagai Raja Putih Sarawak（白马王子-_-)。从1841年制1941年，Sarawak已经被三位Brooke家族的人统治过，他们就是James Brooke，Charles Brooke 和 Charles Vyner Brooke

4.1 Perpecahan Membuka Ruang Penjajahan
在①⑨世纪之前，Sarawak di bawah pemerintah Kesultanan Brunei（文莱）。Pembesar 被委任untuk mentadbir Sarawak，可是Kesultanan Brunei 本身没有帮忙管理，他把Sarawak分成几个daerah。每个daerah 由ketua tempatan，也就是Orang Melayu 和 Orang Dayak管。他们还被给了gelaran——

* Menteri Darat    

* Temenggung   

* Orang Kaya

他们的工作是 = melaksanakan arahan dan memungut cukai

当时在Sarawak州有很多bahan galian yang berharga seperti antimoni （好记的方法：安娣摸你）dan emas 。所以，在①⑨世纪，Sultan Brunei委任 Pangeran Indera Mahkota (在这里我用简称：P .I .M) 去Sarawak 当wakil pemerintahan Kesultanan Brunei。他接管kuasa politik pembesar Melayu tempatan。目的是：

- mengukuhkan pendudukan / mengukuhkan pengaruh
- menguasai kekayaan ekonomi (antimoni dan emas)

=必须要谨记=

可是，他接管权力后，行为很残暴！为什么呢？
1) 他接管 perdagangan emas dan antimoni daripada pembesar Melayu tempatan
2) Mengenakan cukai yang tinggi terhadap hasil yang dikeluarkan oleh penduduk tempatan untuk 增加收入
3) 在lombong antimoni 做工的Orang Bidayuh 没被付薪水

Pembesar 和 orang Bidayuh 就不爽，他们要membebaskan Sarawak daripada pemerintahan Kesultanan Brunei。Datu Patinggi Ali ( Pembesar Sarawak) 就带领orang Melayu 驱赶P.I.M。于是，Sultan Brunei 就叫Pangeran Raja Muda Hashim 去帮忙 P.I.M 解决问题。

1840年，PRHM menerima kunjungan James Brooke (pedagang British)。他就叫James Brooke 帮忙结束kebangkitan，并答应会选他当Gabenor Sarawak。Bagai orang mengantuk disorongkan bantal（在没有预料到的情况下得到所需要的东西），James Brooke yang sedang找kawasan perdagangan 答应了。

在James Brooke的kekuatan ketenteraan 和帮忙下，他们成功解决kebangkitan。可是Pangeran Raja Muda Hashim 知道 Sultan Brunei 不会就这么答应选James Brooke为Gabenor Sarawak。于是，他一再拖延，James Brooke很生气，就炸Kuching，所以，Pangeran Raja Muda Hashim就只好选他当Gabenor Sarawak 和第一个 Raja Sarawak pada tahun 1841 dengan

Perjanjian antara Pangeran Raja Muda Hashim dengan James Brooke pada tahun 1841
- James Brooke memerintah Sarawak dan menguasai semua hasilnya
- James Brooke必须要尊重以及照顾 马来人的 undang-undang 和adat istiadat

KESAN PERJANJIAN: James Brooke menjadi Gabenor dan Raja Sarawak yang pertama

关于James Brooke
-  bekas tentera SHTI yang pernah terlibat dalam peperangan di Burma
- 退休后，他就涉及perdagangan
- 他坐 "Royalist" 船来Sarawak 和 Tanah Melayu 找 kawasan perdagangan.
                                                   

 1842年，James Brooke就带新加坡British的海军 yang diketuai oleh Edward Belcher 去找Sultan Omar Ali Saiffudin (Sultan Brunei) ，承认他做 Gabenor。Sultan 担心被他们威胁，所以承认之前James Brooke 和Pangeran Raja Muda Hashim签的条约，另外，他们也签

Perjanjian antara Sultan Omar Ali Saiffudin dengan James Brooke pada tahun 1842
- Sultan Brunei交出 kawasan dari Tanjung Datu ke Sungai Samaraham dan segala hasil cukainya kepada James Brooke dan pewarisnya
- Sultan Brunei <----------dibayar 2500 dolar sepanyol oleh James Brooke
- James Brooke不可以干扰 penduduk Sarawak 的agama dan adat istiadat

1846年，Sultan Omar 他不甘心，就尝试menentang James Brooke dan pembesar yang menyokongnya。肯定是sultan失败的啦，James Brooke有海军的帮助，胜利了，所以就逼Sultan签另外一个perjanjian，使James Brooke成为 Raja Sarawak yang merdeka dan berdaulat penuh ke atas Sarawak





4.2 Keluarga Brooke Meluaskan Kuasa
Brooke 家族在1853年至1905年扩充 Sarawak dengan bantuan angkatan laut British (谨记）






1905年的Sarawak 地图就维持直到现在咯～

小知识:::
×Kapal HMS Dido 是Keluarga Brooke meluaskan kuasa dengan kekuatan ketenteraan 的证据。
×1879年，Brooke 建造 Fort Margherita di Kuching sebagai benteng pertahanan daripada serangan rakyat tempatan。






4.3 Keluarga Brooke Memantapkan Pentadbiran
James Brooke做了什么perubahan呢？点击以下网址查看吧
http://spp.moe.edu.my/file.php/52/moddata/scorm/606/segment2/shell1.html

你学会了吗？总结就是:::

1) memperkenalkan sistem pentadbiran dengan melibatkan pemimpin tempatan就好像Datu' Patinggi ，Datu' Bandar 和Datu' Temenggung，他这样做的目的是要mendapatkan sokongan daripada penduduk tempatan，这一点必须谨记~

2）membentuk majlis tertinggi 和 majlis negeri （melicinkan pentadbiran)

Majlis Tertinggi 成员：Residen Bahagian Pertama，Empat Orang Datu Melayu

工作: Menasihati James Brooke / membuat semua dasar （制定政策）serta meluluskan undang-undang dan peraturan yang berkaitan dengan pentadbiran negeri Sarawak

Majlis Negeri 成员：Ketua Kaum Bumiputera （土著领袖）

工作： 给 pemimpin bumiputera机会，三年开一次会议，bagi menyuarakan pandangan dam tukar fikiran dalam satu perjumpaan serta mengambil bahagian dalam pentadbiran

Majlis Bahagian成员：Residen，Penolong Residen， Penolong Pegawai Daerah， Pegawai Anak Negeri 和Ketua Kampung

工作： menasihati Residen / mengetuai operasi ketenteraan（ 领导军事行动）/ menjaga keamanan / mengutip cukai

3)把Sarawak 分成⑤个部分，每个部分ditadbir oleh majlis bahagian

4)设立 Jabatan Kehakiman , Jabatan Polis , Jabatan Kastam dan Cukai , Jabatan Pos (KPKP)

目的是要melicinkan pentadbiran

5) Menubuhkan mahkamah keadilan

- Kes sivil （民事案件，就好像公共涂鸦的那种鸡毛蒜事）di kalangan orang Melayu , Orang Cina dan Orang Dayak -------------------> diadili oleh ketua kaum bumiputera mereka (土族领袖）

- Kes jenayah 或者是 kes yang melibatkan lebih daripada satu suku kaum---------------------> diadili oleh Residen , Timbalan Residen 和 Raja Sarawak

以上这些就是James Brooke所做出的改变，是不是很简单呢？

为了mengukuhkan pengaruh British，Bri 和 Charles Brooke (Brooke家族第二个统治者）在1888年签了

Perjanjian pada tahun 1888 antara kerajaan British dengan Charles Brooke
- Bri 保护SRW,不受攻击
- Brooke memerintah negeri dengan bebas
- Hal ehwal luar negeri是Bri管的

这次的perjanjian的年份，也就是1888年，刚好是 Go Hui 死的年份，欲知详情请参考 BAB 2

OK, 现在Sarawak 被统治100年了，为了庆祝100周年，Charles Vyner Brooke (Brooke家族第三个统治者）就mengisytiharkan

Perlembagaan Baru Sarawak pada 24 Sep 1941

- Charles Vyner Brooke把他的 kuasa mutlak 交给 Majlis Tertinggi 和 Majlis Negeri

- Raja Brooke 委任ahli Majlis Tertinggi和Majlis Negeri

- Raja Sarawak memerintah dengan nasihat Majlis Tertinggi

- Raja有权利取消undang-undang yang diluluskan oleh Majlis Negeri

这个Perlembagaan 是 Perlembagaan Bertulis Pertama di Sarawak，而且，这个Perlembagaan 还menggariskan pemberian kuasa pemerintahan kepada rakyat Sarawak melalui Majlis Negeri。但是，这个perlembagaan不能执行，因为
【世界第二大战在当时触发了】***

小介绍:::

                                                             
Charles Brooke是James Brooke 的anak saudara，其实它的真正名字是 Charles Johnson。他是在1852年开始在Sarawak服务做Tuan Muda，他的第一个kawasan pentadbiran 是Lundu。他过后换掉James Brooke 成为 Raja Sarawak。


 

4.4 Perubahan Ekonomi di Bawah Pentadbiran Keluarga Brooke
Brooke家族不鼓励kemasukan pelabur luar，因为他们要【menjaga  kepentingan  ekonomi 】,这一点千万千万千万。。。。。。要记住!!!!!!!!!!!!!!!
虽然Brooke menguasai ekonomi Sarawak，但是华人diberi peluang utk bergiat dalam bidang perdagangan dan perlombongan。可是,Sarawak 的 pembangunan ekonomi dan sosial tidak seimbang，因为Sarawak 只有第①和第②部分比较赚钱

Hasil hutan	Tanaman baru	Tanaman Tradisional	Sumber Galian
- sarang burung (有很高的营养价值，赚的钱也是很多, 在gua batu kapur [Gua Niah]那边可以找到) - getah jelutung (可以在这棵树得到getah，然后出口至Amerika Syarikat) -rotan (出口至Eropah) 附注： Pembalakan 也被Syarikat Borneo和orang Cina进行di sekitar Sg.Rajang. 然后这些hasil就eksport至Hong Kong , Australia和Amerika Syarikat	- tembakau 烟草 （ditanam di Lundu，出口至London ） -getah (从pokok jelutung获得,出口至Amerika Syarikat, 成为eksport kedua Sarawak selepas minyak petroleum)	- kelapa (在Sarawak的第一和二部分被orang Melayu种植) -gambir丁香 -lada hitam (在第一和三部分被华人种植) -sagu (种植在Sungai  Igan, Mukah, Oya 和Bintulu这个考试时常问，要记得, Kilang sagu di Kuching是被pedagang Cina管) -rumbia 西米	-antimoni (Syarikat Borneo在Bau和Kuching进行pelombongan antimoni) -emas (diusaha oleh Orang Cina di Bau ) 小事件: 1857年, 每个pelombong Emas Cina memberontak因为不爽Brooke收的cukai, pemberontakan dipatahkan oleh Brooke，pelombong就逃命去Sambas，过后由Syarikat Borneo 接手) -arang batu -raksa水银 -minyak petroleum (The Anglo-Saxon Oil Company diberi konsesi untuk menjalankan kegiatan minyak petroleum ) ( Telaga minyak pertama terletak di Miri ) (Kilang manapis minyak 在Lutong被建立)

小知识：
Syarikat Borneo ditubuhkan pada tahun 1856.。Ibu pejabat 在 Singapura。这个syarikat 在Sarawak进行kegiatan perlombongan。






4.5 Perubahan Sosial di Bawah Pentadbiran Keluarga Brooke
为了要mengukuhkan kuasa dan pengaruh , Brooke家族mengamalkan dasar pecah dan perintah，意思就是，把每个种族分开来，因为他的目的是要 ↓↓
- menghalang perpaduan kaum
- menjamin kedudukan                                   
必须记得这个要点~

不明白为什么他这样做？没关系，我解释。
其实他们是怕每个种族团结起来tentang他们，威胁他们的地位，所以就把每个kaum分开来咯

他们的工作 -Orang Melayu---------------------pentadbiran -Orang Iban-------------------------ketenteraan -Orang Cina-------------------------pertanian, perlombongan dan perdagangan -Orang India------------------------perniagaan kain -Orang Sikh锡克教---------------polis 他们住的地方 Orang Cina--------------kawasan bandar seperti Miri, Bintulu dan Sibu Kaum Bumiputera-----kawasan pedalaman

经济蓬勃和居民增加促使bandar utama的发展就好像Miri, Kuching 和 Sibu。这些城市成为了pusat pentadbiran dan perdagangan

- Kuching : menjadi ibu negeri dan pusat pentadbiran Sarawak sejak tahun 1841
- Miri : berkembang pesat selepas kegitan melombong minyak petroleum diusahakan pada tahun 1910

Pentadbiran Brooke mewujudkan kemudahan asas (主要设施) 在kawasan pedalaman 比较少，在kawasan bandar比较多

 例子：
* kemudahan asas seperti jalan raya , bekalan air dan elektrik disediakan di kawasan bandar

* Jalan raya hanya terdapat di bandar utama seperti Kuching dan Miri

* Landasan keretapi menghubungkan Kuching dengan Bau pada tahun 1917. 可是这个perkhidmatan keretapi 被终止，因为kemelesatan ekonomi (经济不景气）

—————————————————————————————————————————
1) 在Sarawak 大部分的 pengangkutan 是靠 pengangkutan air 的 . 在 Kuching 就有船运服务  (Singapore 和 Sarawak Steamship Company)

2) 1924年， perkhidmatan kapal terbang air 连接 Kuching 和 Singapura

3) 为了melicinkan urusan pentadbiran dan pengurusan ekonomi，perkhidmatan pos, telegraf 被kenal，连接Kuching 和 Singapura

4) Hospital dan klinik dilakukan oleh mubaligh Kristian

5) Brooke 只是给orang Melayu 和 Orang Cina 建sekolah 而已, Orang Dayak 不被批准上学， 因为Brooke 要 mengamalkan cara hidup tradisional mereka，这一点必须记得

- sekolah rendah Melayu dibina pada tahun 1883 utk melatih orang-orang Melayu Sarawak menjadi guru sekolah Melayu dan kakitangan rendah kerajaan，所用的书本都是从马来半岛带进来, 例子： Sekolah Merpati Jepang 和 Sekolah Encik Buyong。 过后这些学校被合成为madrasah Melayu

- Brooke鼓励mubaligh Kristian 建立Sekolah Inggeris，早期的英文学校的例子
   →Sek. St Thomas (1848)
   →Sek. St Mary (1850)         -------> 共同点是 sekolah Inggeris terawal / 被mulibagh Kristian 建立
   →Sek. St Theresa (1855)

- Sekolah Cina 当然是华人管，课本和老师那些是从China 带进来的

- 1917年，Sekolah Melanau 被建立
—————————————————————————————————————————

此外， Jabatan Pelajaran 在1924年被成立， 目的是要mengawal perkembangan pendidikan，因为当时学校发展太够力~ （这个必须记得，考试时常会问）

Maktab Perguruan Sultan Idris, Tanjung Malim 和 Maktab Perguruan Kent 的共同点就是guru 可以在这里接受训练

-----------------------------------------------------TAMAT-------------------------------------------------


温馨小提示：

如果你觉得满意，点击部落格广告当作回馈我呗~
感激不尽 =)
可以的话，顺便帮我宣传
如果发现任何错误，可以点击旁边信封的图案信息告诉我
或者是电邮至
<  knowit1998@hotmail.com  >