Sejarah Form 2- BAB ⑤

Sabah 是 Kesultanan Brunei 和 Kesultanan Sulu 的, 后来这里成为tumpuan pedagang barat 因为kedudukan strategik 和 kekayaan hasil bumi。Sultan Brunei 和 Sulu 把Sabah 的konsesi tanah 给 Baron Von Overback 和 Alfred Dent。 1880 年，Alfred 和 Dent 成立了Persatuan Sementara Borneo Utara British Berhad ( The British North Borneo Provisional Association Limited ) 1882年，Syarikat Borneo Utara British (SBUB) 被成立，统治Sabah 直到1941年。日本军从1941-1945 统治Sabah 

 

了解一下：

1704年，Sultan Brunei 把 pantai timur 和 utara Sabah 给Sultan Sulu 因为他们帮助 mematahkan pemberontakan di Sabah。为了mengukuhkan kedudukan SBUB , SBUB mengeksploitasi (利用) kekayaan hasil sabah 和 kegiatan ekonomi tradisional penduduk tempatan

5.1 SBUB  bertapak  Di  Sabah

以前沙巴是由Brunei和Sulu 统治, 因为ekonomi  Sabah,吸引了pelabur Barat Amerika Syarikat(美国), Britain(英国), Belanda(荷兰)和Sepanyol (西班牙)。Pertapakan syarikat Eropah di Sabah bermula pada tahun 1865.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

©  1865年,Sultan Brunei 把在Sabah的konsesi  tanah 给 wakil Amerika Syarikat ,C.L. Moses, selama 10 tahun.

©  Moses卖 konsesi  tersebut 给 The American Trading Company  yg  diketuai oleh  J.W.Torrey  dan  T.B.Harris.可是Torrey 失败memajukan penanaman kopi和tebu  di  Kimanis，就卖掉给Von Overback

©  1877年，Overbeck 面对modal问题, 就向syarikat Alfred Dent dan Edward Dent 借钱 .Gabenor  Labuan, W.H Treacher 同意帮Overback 向 Sultan Brunei延长租借的土地时间 dgn syarat Syarikat yang ditubuhkan diletakkan di bawah kekuasaan British.

©  Sultan Brunei, Sultan Abdul Mu’ Mein 跟Overback和Dent更新借贷土地时间melalui Perjanjian pada tahun 1877，在这个perjanjian, baginda 交出Teluk Kimanis 和 Sungai Sibuku之间的土地

©  由于Sabah一部分土地是Sultan Sulu的，所以Overback和Dent 在1878年和Sultan Jamalul Alam签多一个    perjanjian。Baginda交出kws dari  Sungai Pandasan 直到Sungai Sibuku 的土地

©  1880年，Overback 把土地卖给Alfred 和Edward Dent, 然后Dent 成立Persatuan Sementara Borneo Utara British Berhad (The British North Borneo Provisional Association Limited)。 Syarikat的股份卖给rakyat British, 目的是要menambahkan  modal  perniagaan。为了mengukuhkan kedudukan 和memajukan perniagaan，这个persatuan 要努力得到Piagam Diraja (皇家宪章) drp kerajaan British

©  1881年11月，kerajaan British menganugerahkan  piagam  kepada  Persatuan  tersebut .1882年, syarikat itu 被称为Syarikat  Borneo  Utara  British. 通过这个piagam, SBUB 拥有kuasa  mentadbir Sabah。Sir Rutherford Alcock 成为Presiden Pertama      /    Alfred Dent 成为Pengarah Urusan.

—————————————————————————————————————————

syarat-syarat Pemberian Piagam Diraja kepada SBUB ialah:
-SBUB  hendaklah  memerintah  Sabah  dengan  adil  dan  saksama.
-SBUB  hendaklah  memelihara  agama, adat  resam  dan  undang-undang  penduduk  tempatan.
-SBUB  tidak boleh  menyerahkan  wilayah  Sabah  kepada  kuasa  lain  tanpa  persetujuan  daripada  kerajaan  British.
-SBUB  mesti  menerima  nasihat  daripada  kerajaan  British.
-SBUB  mesti  melantik  pentadbir  daripada  pegawai  yang  diakui  oleh kerajaan  British.

Kesan  pemberian  piagam: British 能够memperluas pengaruh和 menghalang kuasa Barat lain bertapak di Sabah

1888年，SBUB签Perjanjian Perlindungan Borneo Utara ，使Sabah成为negeri  naungan British,但是他们只是负责管hal  ehwal  luar

  

5.2   SBUB  Mengukuhkan  Kuasa  Di  Sabah

1. Pemerintahan SBUB di Sabah diketuai oleh seorang Gabenor   (Gabenor pertama= W.H. Treacher)
2. Gabenor dilantik oleh pengarah syarikat dengan persetujuan kerajaan British.
3. Gabenor dibantu oleh Majlis Penasihat (ditubuhkan tahun 1883)menjalankan pentadbiran 。Ahlinya terdiri daripada:
i) Setiausaha Kerajaan
ii) Bendahari
iii) Ketua Pasukan Keselamatan
4. Pusat pentadbiran SBUB terletak di Sandakan.

5. 为了melicinkan pentadbiran, British成立jabatan kerajaan
a) Jabatan Pos
b) Jabatan Polis
c) Jabatan Buruh                            ——→  (PPBKT)
d) Jabatan Kewangan
e) Jabatan Tanah dan Ukur

为了memudahkan urusan pentadbiran, Sabah被分成几个residensi , 是被Residen管 的
然后每个Residensi 又被分成几个 daerah, 是被Pegawai Daerah  yang  berbangsa  Eropah管的

Pegawai Daerah 的工作:

i. Majistret.法官
ii.Pemungut  cukai
iii.Bendahari  daerah
iv.Pegawai  Buruh
v. Ketua  pentadbir  semua  jabatan  di  peringkat  daerah.

1915年, Jawatan Timbalan Penolong Pegawai Daerah被kenal, 由penduduk tempatan担任.

SBUB memperkenalkan jawatan Ketua  Anak  Negeri  也被称为Orang Kaya-Kaya (OKK)
Ketua Anak Negeri 的工作:
i. Membantu   Pegawai   Daerah   dalam   pentadbiran
ii.Menjaga   keamanan
iii.Menguruskan   pembahagian   tanah.
iv.Mengutip   cukai.
v.Memajukan   pertanian

Mereka  diberi  surat kuasa, 使他们可以menguruskan 关于masyarakat tempatan的事情
Ketua  Anak  Negeri  yang  menganggotai  pentadbiran  SBUB   ialah OKK Haji Mohammad Arshad.

 Ketua kampung也被称为Orang Tua
Ketua kampung的工作:
i. Menguruskan   hal-ehwal   kampung
ii.Menjaga   keamanan
iii.Membantu   memajukan   perdagangan
iv.Melaporkan   kepada   Pegawai  Daerah  tentang  kes-kes  jenayah, wabak  penyakit dan keselamatan kampung.

SBUB 维持原状, 让那些peribumi(土著) 参与pentadbiran, 因为———
-  他们较了解adat 和budaya
-   SBUB 没有经济能力（钱）请pegawai   Eropah.

SBUB melaksanakan undang-undang Barat 和 undang-undang tempatan untuk menjaga keamanan negeri.

Mahkamah Majistret  和  Mahkamah Anak Negeri被成立

Mahkamah Majistret 管kes-kes berat seperti:
i.  Kes pembunuhan
ii. Penculikan 绑架
iii. Rompakan                                                                            ( dihakim  oleh  Pegawai  Daerah) 

Mahkamah Anak Negeri  管kes-kes  peribumi   yang  berkaitan  dengan:
i.  Undang-undang Islam
ii. Hukum adat                                                             ( diketuai 和dihakimi  oleh Ketua Anak Negeri)

                                                                                  

 

5.3  SBUB  Mengeksploitasi利用   Hasil  Bumi  Sabah

 SBUB  menguasai  Sabah, 目的是membolot kekayaan ekonomi，所以他们就 mengeksploitasi  kekayaannya  seperti:

Hasil tradisional

-Sarang burung *最赚钱的 *1926年, sarang burung Sabah 出口数量达到125,000 dolar.

-Sagu(Rumbia) *hidup subur di kawasan berpaya di muara sungai *SBUB 鼓励penduduk Sabah mengusahakan sagu secara komersial. *出口至Singapura dan Eropah.

-Rotan      —

-Pokok lanut *也叫作abaka, manila hemp 和 musa textiles. *hidup di kawasan pamah dan lembah *用来做tali kapal *dieksport ke Eropah

-Trepang *在China得到好的市场 *diusahakan oleh masyarakat Bajau

Sirip ikan yu & mutiara *diusahakan oleh masyarakat Bajau

为了解决资金问题, 他们强迫penduduk增加产量，这样的话他们就可以 mengenakan cukai ,其他cukai ::
cukai kepala / cukai tanah /  lesen perahu  / lesen senjata

我来解释，cukai 就是抽税，SBUB什么税都抽，比如动物，农作物那些，这让人民很吃不消，我这样解释希望你们会明白

Hasil pertanian

TEMBAKAU 烟草 - 这里的tembakau是世界最好的品质 - diusahakan di Pulau Banggi, Teluk Marudu, Lahad Datu, Tawau, Sandakan. - SBUB 为了要鼓励人民种植tembakau，就让tembakau免税 - 出口至Amerika Syarikat 和 Belanda -tembakau的叶子可以做成cerut (雪茄，也就是香烟)

GETAH - 因为建造火车轨道,所以使到getah园的开发提升了 - diusahakan di Beaufort, Jesselton dan Tenom - SBUB 鼓励人民种植getah的方法： *给pengusaha   getah 4% 的股份 *给50年的出口免税 *把buruh China 和Jawa带进来ladang getah工作

Pembalakan

-Sabah 有很多sumber kayu balak   例如:  seraya, ramin, kapur, belian, 和 meranti. - pembalakan 活动在 Sandakan, Lahad Datu, 和 Tawau 进行 -SBUB 把Indonesia 和 Filipina的人带进来在sektor pembalakan工作。 -hasil balak 通过pelabuhan Sandakan出口至 Australia, Britain, China,和Singapura

Perlombongan

Emas *diusahakan oleh orang Cina di Sungai Segama

Arang batu *dilombong di Silimpopon dan Labuan *Silimpopon 有longgokan arang batu terbesar di Asia Tenggara. *Perlombongan arang batu diusahakan oleh Syarikat Cowie Harbour Coal.

Mangan *Mangan diusahakan di Teluk Marudu oleh Syarikat British Borneo Exploration *dieksport ke Britain

 


5.4  Perubahan Sosial  SBUB  di Sabah

SBUB 建立kemudahan asas untuk kepentingan 和 keuntungan

 

Pendidikan
SBUB 不是很注重 pendidikan因为SBUB不是很有钱，再加上pendidikan不能帮SBUB赚钱。可是mubaligh Kristian 要建学校, 因为他们要menyebarkan agama  Kristian，例子：

-1883年, mubaligh Roman Katolik建立 Institut Byron  di Sandakan. -1909年 Jabatan Pelajaran 被建立管理学校 -1915年, anak-anak Ketua Anak Negeri 专属的Sekolah Latihan 在 Jesselton被建立，目的是要  melatih anak-anak Ketua Anak Negeri, 这样他们才可以 memegang  jawatan renjer, kerani 和  Ketua Anak Negeri. -1921年,第一间 Sekolah Melayu  dibina di Kota Belud. -Sekolah Cina 华人管（课本，教学器材，老师那些都是从China带进来 ）

Kemudahan  kesihatan
- SBUB 在主要城市 (Sandakan, Jesselton, Beaufort 和 Kudat) 建hospital
- Pusat kesihatan 在kawasan luar bandar 建立
- 1903年, loji air (自来水厂) 在Kota Kinabalu建立 untuk  membekalkan  air  yang  bersih kepada  penduduk Sabah.

Kemudahan  Keselamatan
- Kontinjen Polis  ditubuhkan  untuk mengawal  keselamatan.
-1900年, pegawai polis tempatan  带领的 Skuad  Terbang ditubuhkan  oleh SBUB untuk menjamin keselamatan.

Kemudahan  Perbandaran
Kudat
-在1881年成为 pusat pentadbiran SBUB  pertama
- 这里不适合种稻，造成Kudat 不能够吸引penduduk 和 pedagang
-在1884年把pusat pentadbiran 搬去 Sandakan

Sandakan
- 1879年被William Pryer管理
-被命名Elopura,  意思是bandar yang cantik
-发展蓬勃，因为这里是 pusat pentadbiran, pembalakan, 和pelabuhan antarabangsa.

 Jesselton
-1900年被 Charles Jessel 管理
- 原本的名字是Jessel  Town
- 也被称为Api-Api (亚庀) , Singga Mata和  Diasuka
- 以tanaman getah和pembinaan landasan keretapi的发展来决定这里的发展度

-1967年, 名字被换成Kota  Kinabalu

___________________________________TAMAT_______________________________________

温馨小提示：

如果觉得满意，就点击广告当做回馈我呗~

我会很感激 =)

如果发现任何错误或不足

请点击信封图案告诉我                                             

或者电邮至

<   knowit1998@hotmail.com      >