之前我们学到了British 如何 campur tangan (Bab 2),可是他们的行为触发了kebangkitan rakyat。在这课,你会学到各个州的暴乱以及捍卫他们州的英雄
7.1 PERJUANGAN MENGEMBALIKAN KEDAULATAN KEDAH
我们都知道,siam掌控了Kedah (tahun 1821)
,然而还是被Kedah人民tentang,因为Siam带领了7000军人包围Kuala Kedah,他们memusnahkan rumah,
merampas barang, menenggelamkan perahu 还有 menangkap tawanan带回去作为hamba
Sultan Ahmad Tajuddin很不满,就带领人民爆发tentangan
Perang pembebasan Kedah dipimpin oleh———
i) Tunku Abdullah
ii) Tunku Kudin(Syed Zainal Abidin)
iii) Tunku Long
iv) Tunku Muhammad Saad
他们也得到人民的支持,比如 Tok Mo Ris 和 pemimpin agama (Syeikh Abdul Kadir )。可是,British却和Siam勾结打败Kedah.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
1823 年 , Tunku Abdullah 带领3000军人,想要从Seberang Perai membebaskan Kedah daripada Siam,可是失败了
1831
年,Tunku Kudin成功从Melaka那会Kuala Kedah。但是,British也menghantar 5 buah
kapal perang untuk mengepung perairan Kedah,造成Kedah terputus bekalan makanan 和 bantuan tentera dari luar。Tunku Kudin也牺牲了
1836年,Sultan Ahmad Tajuddin 策划要从Bruas, Perak 攻打Siam,可是British知道了,他也因此而被抓
1838
年,Tunku Muhammad Saad 带领的军队成功抢回 selatan Kedah, Kota Kuala Kedah
dan mara ke Songkla。但是Siam因为有British的帮助,最后还是成功拿回了Kedah。
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kedah
人民的semangat juang 促使Siam berdamai dengan Kedah。Sultan也派了他的儿子Tunku
Daei 去Bangkok 和 Siam berunding。1842年,Siam把takhta 交回给 Sultan
Tajuddin。可是Perlis, Setul 和 Kubang Pasu 这些土地 diasingkan dari Kedah
7.2 Dol Said Pahlawan Naning
- Naning 在 Rembau 和 Melaka 中间
- Penghulu Naning → Dato' Naning Adbul Said,也被称作Dol Said
- Pusat pentadbiran Naning di Taboh
- hasil keluaran Naning → padi, buah-buahan, sirih (槟榔) 和 bijih timah
在1831年,Dol Said telah bangkit menentang British。 原因如下:
- 15 Julai 1831, British 说 Dol Said 是penderhaka。
- British menghantar 150 orang sepoi yang diketuai oleh Kapten Wyllie untuk menyerangnya.
- British 被打败
- Ini kerana Dol Said 用taktik perang gerila
- Dol Said 也得到 Seri Menanti, Sungai Ujong, Johol 和 Muar 的帮助
- Yamtuan Muda Raja Ali Rembau menghantar pasukan bantuan yang diketuai oleh menantunya Syed Sha'aban
- British 和Yamtuan Muda Raja Ali 谈判
- Yamtuan Muda Raja Ali 答应送 600 orang hulubalang 攻击 Naning
- bulan Mac 1832, Kolonel Herbert ( dari Rembau) 带领军队攻打 Naning
- Naning dikalahkan
- Taboh (pusat pentadbiran Naning) 和 rumah penduduk Naning 被烧
- Dol Said 逃到 Seri Menanti
- 但他最后还是向 British 投降
- British 把 Naning 和 Melaka 连在一起
- Dol Said diberi pencen (养老金) dan rumah di Melaka
- 虽然 British mengalahkan Naning, 但还是损失了 100000 paun sterling
7.3 Rentap Wira Sarawak
- "Agi Hidup, Agi Ngelaban "是slogan orang Iban dalam mempertahankan maruah mereka
- 意思是 selagi hidup selagi berjuang
Rentap
* pahlawan Iban menentang kuasa British
* lahir pada tahun 1800
* Nama asal → Libau ( 意思是“ pengoncang dunia)
* juga digelar Raja Darat
* pemimpin orang Iban Sungai Skrang 和 Sungai Saribas
- Brooke menganggap Iban di Sungai Skrang sebagai lanun (海盗)
- 因此Rentap 就 menentang Brooke
- Brooke 在 Nanga Skrang 建 kubu → mengawasi pergerakan Iban
- kebangkitan Rentap 被触发
- 1853 年,Rentap 打 James Brooke 在 Nanga Skrang 的 kubu
- Rentap berjaya & pegawai Brooke iaitu Allan Lee terbunuh
- 1854年,James Brooke 报复
- 他 menawan Rentap在 Sungai Lang 的 kubu & membakar perkampungan Rentap
- Rentap 逃去 Bukit Sadok 建 kubu
- 他也得到 penduduk Iban 的支持 & digelar ' Raja Ulu '
- 1857年,James Brooke派 Charles Brooke 去 Bukit Sadok 攻打Rentap 的kubu
- gagal kerana kubu pertahanannya yang kukuh
- 之后Charles Brooke又再攻打 kubu Bukit Sadok
- 再次 gagal
- Rentap kata ' bawalah semua meriam kamu dari Eropah, kita tak takut kepada kamu orang Eropah'
* Bujang Timbang ( meriam besi ) * Bujang Sadok ( meriam gangsa ) digunakan
digunakan oleh Rentap oleh James Brooke
- 1863年,James Brooke 亲自领军再次攻打 Bukit Sadok
- Rentap ditewaskan
- James Brooke membakar kubu 和 Pengikut Rentap 的屋子
- Rentap 逃去 Entabai → menyusun strategik baru
- 但是来不及打仗便去世
7.4 Sharif Masahor Wira Sarawak
- Sharif Masahor → pembesar Sarikei kawasan Sungai Rajang ( dilantik oleh Sultan Abdul Mu' Mein)
- berpengaruh di kalangan Orang Melanau di Sg. Rajang & Orang Iban di Sungai Skrang
- kuasa Sharif Masahor tergugat apabila Brooke 管Sarawak (不知道的话看 form 2-bab ④)
- Henry Steele dilantik wakil British & Pembinaan kubu di Kanowit → mengambil alih kuasanya
-1855年,他带领150 perahu 打 Mukah & mengusir Pangeran Matusin yang menyokong British
- James Brooke melucutkan kuasa Sharif Masahor 作为报复
- Sharif Masahor 很生气然后和 Datu Patinggi Abdul Ghapur dari Kuching 联合赶走James Brooke
- 1859年,Sharif Masahor 攻打 Kanowit
- 可是还没打之前, 他们的pakatan 被 Charles Brooke知道了
- Charles Brooke 和 Belanda 联合抓住 Datu Patinggi Abdul Ghapur
- D.P.Abdul Ghapur 被关在 Betawi
- 1861年,James Brooke 逼 Sultan Brunei 交出 Mukah 和 S.Masahor
- S.Masahor 被流放至Singapura
- 但是,Charles Brooke 还是受到 pemimpin Banting (1894年) 和 Penghulu Asun (1931年)的kebangkitan
- Dato' Maharaja Lela 是 orang besar berlapan Perak,也是penghulu Pasir Salak
之前因为Perjanjian Pangkor 导致 Perak 接受 Residen → J.W.W Birch,可是 却产生了kebangkitan
原因:
- Raja Abdullah, Raja Ismail 和 Dato' Maharaja Lela 在 Durian Sebatang 开会
- 他们在讨论如何杀死 Birch
- Dato' Maharaja Lela, Dato Sagor, Sepuntum 和 Pandak Indut 自荐杀死 Birch
- 2 Nov 1875, Birch 来到 Pasir Salak → menyebar Surat Pengisytiharan mengambil hak memungut cukai
- 他们利用这个机会杀死他
- British 非常生气,就攻打 Pasir Salak (kalah) & Kapten Innes terkorban
- 这场perang Perak 维持半年
- 最后,British 因为有 India 和 Hong Kong 的帮助,成功击败 perak
kawasan kebangkitan perang Perak:
* Pasir Salak * Bandar Tua
7.6 Yamtuan Antah Mempertahankan Kedaulatan Seri Menanti (Sembilan)
- Antah 和 Dato Kelana 的关系不好,因为:
- Antah 派200 随从去叫 British 停止测量 kawasan antara Terachi dengan Kuala Pilah,造成pertempuran
- Antah 的支持者:
- 可是British 因为有 Negeri-negeri Selat 的帮助,重新征服了 Paroi
- Antah 跑去 Bukit Putus 然后去 Johor
- Johor 的 Maharaja Abu Bakar 劝 Antah 跟 British 和好
- Mei 1876,Antah 跟 William Jervois ( Gabenor NNS)在 Seri Menanti 谈判
- 谈判中,Antah 成为了Yamtuan Besar Seri Menanti → KESAN: british 可在Sembilan 扩充 wilayah
7.7 Dato' Bahaman Pahlawan Pahang
* 带领 kebangkitan menentang British di Pahang
* dianugerahi gelaran Orang Kaya Dato' Setia Perkasa Pahlawan Semantan,因为在perang saudara Pahang 和 Perang Klang Selangor 中表现出了 kegagahan 和 keberanian
* Orang Kaya Indera Segara 死后,他成为 pembesar Temerloh
_______________________________________________________________________________
16 Dis 1891,British 抓 D.Bahaman 的三位随从,理由是mengutip hasil hutan tanpa kebenaran,造成了D.Bahaman 攻打 balai polis Lubuk Terua,触发了perang
26 Dis 1891, Hugh Cliffordn带200军人打Lubuk Terua,tetapi tewas dalam pertempuran Kelubi。他跑去找Singapura帮忙
Jan 1892,British逼 Sultan Wan Ahmad 结束 kebangkitan。Pasukan tentera " Gerakan Sultan" 被成立,这个pasukan telah menawan 11 buah kubu D.Bahaman di Bentong. ( J.P Rodger也有参与这个pasukan. Pihak British membekalkan 200 pucuk senapang dan 10000 butir peluru)
Mac 1892,D.Bahaman 重新征服 Lubuk Terua, 他变得比以前更厉害,因为有Tok Gajah 和他的儿子Mat Kilau 帮忙
8 Mei 1892,British再次攻打Lubuk Terua. Pejuang Pahang跑去 Kelantan和Terengganu, Terengganu的Ulama Tok Ku Paloh 重燃了pejuang Pahang 击败 British 的精神
14 Jun 1894,D.Bahaman带100随从征服 Kuala Tembeling 和 Jeram Ampai。British就派Kolonel Walker 征服 Jeram Ampai。D.Bahaman, Tok Gajah 和 Mat Kilau 跑去Kelantan,这场战争就结束了。
______________________________________________________________________________
虽然D.Bahaman 是输家,但是他们的 semangat patriotisme telah menggugat kedudukan British
这场 kebangkitan 维持 4年 ( 1891- 1894)使British menanggung hutang banyak
Sultan Ahmad 必须付7200 dolar setahun来还清这些债务
7.8 Mat Salleh Menyanggah SBUB (Sabah)
这个kebangkitan在历史中算是最大了的
- Julai 1897,M.Salleh 在 Ranau 建 kubu & membakar Pulau Gaya
- Nov 1897, M.Salleh 攻打 Ambang
- William Cowie (pengarah urusan SBUB) 不能打败 M.Salleh
- 因此他跟M.Salleh menawarkan perdamaian dan pengampunan
- 1898年,他们在 Menggatal 的 Cowie 签了条约
- M.Salleh觉得被骗,就在 Kampung Teboh 建 kubu ,重新之前的 penentangan
- SBUB 攻打他的kubu secara besar-besaran
- Jan 1900, SBUB 成功打败 M. Salleh & M.Salleh terkorban
- Perjuangan Mat Salleh diteruskan oleh pengikutnya → Mat Sator 和 Kamunta
- British 在 Julai 1902 结束 kebangkitan
Mat Salleh 穿过的的 Jaket kebal,现在被展览在Galeri Terowong Masa, Muzium Sabah
7.9 Antanom Pahlawan Anak Rimba Berjiwa Besar (Sabah)
Antanom
* ketua kaum Murut di Rundum
* 真名是 Ontoros anak lelaki Antanom
* dilahirkan pada tahun 1855
* 30岁时就已经带领 orang Murut menentang SBUB yang menindas kaumnya
Faktor penentangan
i) Melarang membuka tanah baru
- Hak mereka diceroboh(侵犯) 因为SBUB 不要给他们 membuka tanah baru
- KESAN : kekurangan beras
ii) Mengenakan cukai yang membebankan
- cukai kepala (每人1 dolar),cukai tanaman pindah(每ekar 50仙), cukai sebatang pokok kelapa untuk minuman tuak(25仙), cukai tangkapan ikan besar,养狗(每只1 dolar)
iii) menjadi buruh paksa
- Orang Murut 被迫成为 buruh paksa untuk membina jalan di pedalaman dan memasang kawat telegraf (电报线)antara Tenom dengan Rundum
iv) Menzalimi keluarga
- orang Murut 两夫妻必须分开住在河的两岸,每见一次面要给 1 dolar.。如果他们有2个孩子了,其中一位要被 SBUB 带去做 buruh paksa ,这很残忍
vi) Menceroboh kawasan hutan
- SBUB memceroboh kawasan hutan untuk pembinaan jalan,Murut人反对。因为他们认为这会干扰到roh nenek moyang mereka(祖先的灵魂)
- Antanom menyatukan orang Murut untuk menentang British
- Feb 1915, Antanom 攻打 Pensiangan & membakar bangunan kerajaan
- Mac 1915, 他带领600 orang Murut 攻打 Rundum
- Pejabat pentadbiran SBUB di Rundum 被毁坏
- Kejayaan itu 提升Murut 的 semangat perjuangan & Antanom 的随从增至大约900人
- Antanom 在 Sungai Selangit (mengandungi 7 buah rumah bawah tanah 地下屋) 建 kubu
- April 1915, SBUB 派400人打 Antanom 的 kubu
- 战争维持 6个星期
- Antanom 和 400 orang Murut terkorban dalam mempertahankan Rundum
- 因此这个 penentangan 被称作 Kebangkitan Rundum
SBUB 对 Antanom 的随从进行严厉的惩罚(tindakan tegas British):
- Naning 在 Rembau 和 Melaka 中间
- Penghulu Naning → Dato' Naning Adbul Said,也被称作Dol Said
- Pusat pentadbiran Naning di Taboh
- hasil keluaran Naning → padi, buah-buahan, sirih (槟榔) 和 bijih timah
在1831年,Dol Said telah bangkit menentang British。 原因如下:
i) Mempertahankan kemerdekaan Naning
*
你们一定都还记得。在1824年,British 和 Belanda 签 Perjanjian
Inggeris-Belanda。其中有一个条件是把Melaka交给British(不知道的话参考 Form 2- bab
1)。British也说Naning是Melaka的土地,要Naning 遵守 Melaka 的 peraturan。当然这让Naning人民和
Dol Said 不能接受。
ii) Menentang bayaran cukai
* 通过Undang-undang 1830,British强迫Naning membayar cukai satu per sepuluh daripada hasil keluaran pertanian
iii) Menentang pelaksanaan Undang-undang British
* British memperkenalkan Peraturan Penghulu → melarang penghulu membicarakan kes jenayah。- 15 Julai 1831, British 说 Dol Said 是penderhaka。
- British menghantar 150 orang sepoi yang diketuai oleh Kapten Wyllie untuk menyerangnya.
- British 被打败
- Ini kerana Dol Said 用taktik perang gerila
- Dol Said 也得到 Seri Menanti, Sungai Ujong, Johol 和 Muar 的帮助
- Yamtuan Muda Raja Ali Rembau menghantar pasukan bantuan yang diketuai oleh menantunya Syed Sha'aban
- British 和Yamtuan Muda Raja Ali 谈判
- Yamtuan Muda Raja Ali 答应送 600 orang hulubalang 攻击 Naning
*** Surat Pelekat amaran kepada penduduk Naning supaya → tidak terlibat dalam perang Naning
→ arahan memburu Dol Said- bulan Mac 1832, Kolonel Herbert ( dari Rembau) 带领军队攻打 Naning
- Naning dikalahkan
- Taboh (pusat pentadbiran Naning) 和 rumah penduduk Naning 被烧
- Dol Said 逃到 Seri Menanti
- 但他最后还是向 British 投降
- British 把 Naning 和 Melaka 连在一起
- Dol Said diberi pencen (养老金) dan rumah di Melaka
- 虽然 British mengalahkan Naning, 但还是损失了 100000 paun sterling
7.3 Rentap Wira Sarawak
- "Agi Hidup, Agi Ngelaban "是slogan orang Iban dalam mempertahankan maruah mereka
- 意思是 selagi hidup selagi berjuang
Rentap
* pahlawan Iban menentang kuasa British
* lahir pada tahun 1800
* Nama asal → Libau ( 意思是“ pengoncang dunia)
* juga digelar Raja Darat
* pemimpin orang Iban Sungai Skrang 和 Sungai Saribas
- Brooke menganggap Iban di Sungai Skrang sebagai lanun (海盗)
- 因此Rentap 就 menentang Brooke
- Brooke 在 Nanga Skrang 建 kubu → mengawasi pergerakan Iban
- kebangkitan Rentap 被触发
- 1853 年,Rentap 打 James Brooke 在 Nanga Skrang 的 kubu
- Rentap berjaya & pegawai Brooke iaitu Allan Lee terbunuh
- 1854年,James Brooke 报复
- 他 menawan Rentap在 Sungai Lang 的 kubu & membakar perkampungan Rentap
- Rentap 逃去 Bukit Sadok 建 kubu
- 他也得到 penduduk Iban 的支持 & digelar ' Raja Ulu '
- 1857年,James Brooke派 Charles Brooke 去 Bukit Sadok 攻打Rentap 的kubu
- gagal kerana kubu pertahanannya yang kukuh
- 之后Charles Brooke又再攻打 kubu Bukit Sadok
- 再次 gagal
- Rentap kata ' bawalah semua meriam kamu dari Eropah, kita tak takut kepada kamu orang Eropah'
* Bujang Timbang ( meriam besi ) * Bujang Sadok ( meriam gangsa ) digunakan
digunakan oleh Rentap oleh James Brooke
- 1863年,James Brooke 亲自领军再次攻打 Bukit Sadok
- Rentap ditewaskan
- James Brooke membakar kubu 和 Pengikut Rentap 的屋子
- Rentap 逃去 Entabai → menyusun strategik baru
- 但是来不及打仗便去世
7.4 Sharif Masahor Wira Sarawak
- Sharif Masahor → pembesar Sarikei kawasan Sungai Rajang ( dilantik oleh Sultan Abdul Mu' Mein)
- berpengaruh di kalangan Orang Melanau di Sg. Rajang & Orang Iban di Sungai Skrang
- kuasa Sharif Masahor tergugat apabila Brooke 管Sarawak (不知道的话看 form 2-bab ④)
- Henry Steele dilantik wakil British & Pembinaan kubu di Kanowit → mengambil alih kuasanya
-1855年,他带领150 perahu 打 Mukah & mengusir Pangeran Matusin yang menyokong British
- James Brooke melucutkan kuasa Sharif Masahor 作为报复
- Sharif Masahor 很生气然后和 Datu Patinggi Abdul Ghapur dari Kuching 联合赶走James Brooke
- 1859年,Sharif Masahor 攻打 Kanowit
kawasan kebangkitan:- 1860年,Sharif Masahor / Datu Patinggi Abdul Ghapur 和 Temenggung Hashim(orang Sadong)联合攻打Kuching
* Sungai Sadong ( 1860年) * Kanowit (1856年) * Mukah ( 1855年)
- 可是还没打之前, 他们的pakatan 被 Charles Brooke知道了
- Charles Brooke 和 Belanda 联合抓住 Datu Patinggi Abdul Ghapur
- D.P.Abdul Ghapur 被关在 Betawi
- 1861年,James Brooke 逼 Sultan Brunei 交出 Mukah 和 S.Masahor
- S.Masahor 被流放至Singapura
- 但是,Charles Brooke 还是受到 pemimpin Banting (1894年) 和 Penghulu Asun (1931年)的kebangkitan
* Banting → pemimpin orang Iban Sungai Batang Lupar7.5 Dato' Maharaja Lela Pejuang Kebangga Perak
* Penghulu Asun → pemimpin orang Iban Sungai Kanowit
- Dato' Maharaja Lela 是 orang besar berlapan Perak,也是penghulu Pasir Salak
之前因为Perjanjian Pangkor 导致 Perak 接受 Residen → J.W.W Birch,可是 却产生了kebangkitan
原因:
i) Mengambil hak mengutip cukai
*
25 Julai 1875,Birch 逼 Sultan Abdullah 签 pengisytiharan 使 British可以
mengutip cukai。如果不签,他们也威胁sultan将会失去王位。但Raja Ngah Orang Besar
Perak的屋子被烧,因为他在Bidor继续收 cukai.
ii) Memperkenalkan cukai baru
iii) Mencabar ketuanan Melayu
* Pengisytiharan 2 Oktober 1875 使 Residen有权利收 cukai,委任 hakim以及委任 penghulu
iv) Mencabuli adat resam
* Birch mengharamkan amalan perhambaan,还把女hamba 带回家 - Raja Abdullah, Raja Ismail 和 Dato' Maharaja Lela 在 Durian Sebatang 开会
- 他们在讨论如何杀死 Birch
- Dato' Maharaja Lela, Dato Sagor, Sepuntum 和 Pandak Indut 自荐杀死 Birch
- 2 Nov 1875, Birch 来到 Pasir Salak → menyebar Surat Pengisytiharan mengambil hak memungut cukai
- 他们利用这个机会杀死他
- British 非常生气,就攻打 Pasir Salak (kalah) & Kapten Innes terkorban
- 这场perang Perak 维持半年
- 最后,British 因为有 India 和 Hong Kong 的帮助,成功击败 perak
kawasan kebangkitan perang Perak:
* Pasir Salak * Bandar Tua
- 1877年,Dato' Maharaja Lela, Dato Sagor, Pandak Indut 和 Sepuntum 在Matang被吊死
- S. Abdullah & Ngah Ibrahim 被流放至 Pulau Seychelles
- Raja Ismail 被流放 Johor
↓↓↓
Tindakan tegas British menghapuskan kebangkitan Perak
7.6 Yamtuan Antah Mempertahankan Kedaulatan Seri Menanti (Sembilan)
Yamtuan Antah- Seri Menanti 是有 Terachi, Ulu Muar, Gunung Pasir 和 Jempol 组成的
* 1875年,成为Yamtuan Seri Menanti
* 原本名字是 Tunku Laksamana Antah Ibni Almarhum Raja Radin
- Antah 和 Dato Kelana 的关系不好,因为:
i) Antah 反对 Dato Kelana 和 British 签 perjanjian ( 不知道的话看Bab 2 的 Sembilan)- P.J Murray (Residen Sungai Ujong) 就找了 juruukur 和 menghantar tentera 去证明这件事
ii) Antah 不承认 Kelana sebagai pemerintah Sungai Ujong
iii) Dato' Kelana 宣布 Terachi 是他的土地,这让Antah 不爽,他认为这是Seri Menanti 的土地
- Antah 派200 随从去叫 British 停止测量 kawasan antara Terachi dengan Kuala Pilah,造成pertempuran
- Antah 的支持者:
* Dato' Siamang Gagap * Tengku Besar Tampin * penduduk Rembau * Jelebu * Johol
Kawasan pertempuran:- Disember 1875,Antah 成功征服 Paroi,然后在那里建 kubu
* Paroi * Bukit Putus * Gunung Pasir
- 可是British 因为有 Negeri-negeri Selat 的帮助,重新征服了 Paroi
- Antah 跑去 Bukit Putus 然后去 Johor
- Johor 的 Maharaja Abu Bakar 劝 Antah 跟 British 和好
- Mei 1876,Antah 跟 William Jervois ( Gabenor NNS)在 Seri Menanti 谈判
- 谈判中,Antah 成为了Yamtuan Besar Seri Menanti → KESAN: british 可在Sembilan 扩充 wilayah
Dato' Siamang Gagap
* memimpin pasukan menentang British di Seri Mananti
* berpegang teguh pada prinsip maruah, bangsa, agama dan tanah air
* 以上的这些 prinsip 说明了他不同意Antah 跟 British 和好
7.7 Dato' Bahaman Pahlawan Pahang
Dato' Bahaman
* 真实名字是 Abdul Rahman bin Imam Noh * 带领 kebangkitan menentang British di Pahang
* dianugerahi gelaran Orang Kaya Dato' Setia Perkasa Pahlawan Semantan,因为在perang saudara Pahang 和 Perang Klang Selangor 中表现出了 kegagahan 和 keberanian
* Orang Kaya Indera Segara 死后,他成为 pembesar Temerloh
Kawasan kebangkitanFaktor penentangan Dato' Bahaman:
☆ Bentong ☆ Jeram Ampai ☆ Lubuk Terua
i) Hilang hak mengutip cukai
* British 委任 E.A Wise 成为Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil di Temerloh,,D.Bahaman失去收cukai 的权力
ii) Pembinaan Balai Polis
* E.A Wise 擅自在Temerloh建立balai polis,D.Bahaman认为这是menceroboh kawasan & mengancam kedudukannya
iii) Perlucutan gelaran
* Bahaman 因为不接受British的peraturan,Hugh Clifford 就说他是 penderhaka。British 逼Sultan Ahmad melucutkan gelaran Dato' Setia Perkasa Pahlawan Semantan,D. Bahaman 当然很生气_______________________________________________________________________________
16 Dis 1891,British 抓 D.Bahaman 的三位随从,理由是mengutip hasil hutan tanpa kebenaran,造成了D.Bahaman 攻打 balai polis Lubuk Terua,触发了perang
26 Dis 1891, Hugh Cliffordn带200军人打Lubuk Terua,tetapi tewas dalam pertempuran Kelubi。他跑去找Singapura帮忙
Jan 1892,British逼 Sultan Wan Ahmad 结束 kebangkitan。Pasukan tentera " Gerakan Sultan" 被成立,这个pasukan telah menawan 11 buah kubu D.Bahaman di Bentong. ( J.P Rodger也有参与这个pasukan. Pihak British membekalkan 200 pucuk senapang dan 10000 butir peluru)
Mac 1892,D.Bahaman 重新征服 Lubuk Terua, 他变得比以前更厉害,因为有Tok Gajah 和他的儿子Mat Kilau 帮忙
8 Mei 1892,British再次攻打Lubuk Terua. Pejuang Pahang跑去 Kelantan和Terengganu, Terengganu的Ulama Tok Ku Paloh 重燃了pejuang Pahang 击败 British 的精神
14 Jun 1894,D.Bahaman带100随从征服 Kuala Tembeling 和 Jeram Ampai。British就派Kolonel Walker 征服 Jeram Ampai。D.Bahaman, Tok Gajah 和 Mat Kilau 跑去Kelantan,这场战争就结束了。
______________________________________________________________________________
虽然D.Bahaman 是输家,但是他们的 semangat patriotisme telah menggugat kedudukan British
这场 kebangkitan 维持 4年 ( 1891- 1894)使British menanggung hutang banyak
Sultan Ahmad 必须付7200 dolar setahun来还清这些债务
7.8 Mat Salleh Menyanggah SBUB (Sabah)
这个kebangkitan在历史中算是最大了的
Mat Salleh
* 真名是 Datu Mohammad Salleh bin Datu Balu
* dilahirkan di Inanam & menjadi pemerintah Sungai Sugut
* berketurunan Bajau dan Suluk
* bersifat kepahlawanan dan keberanian
Faktor Penentangan Mat Salleh:
i) Perjuangan jihad
* semangat perjuangan jihad orang Sulu menentang Sepanyol di selatan Filipina
ii) Peraturan yang membebankan
* SBUB memperkenalkan peraturan baru - amalan buruh paksa, cukai beras 和 lesen perahu
iii) Percubaan berunding gagal
* Ogos 1895,Mat Salleh 去Sandakan找 Gabenor Beaufort (C.V Creagh),想要和他berunding tentang masalah cukai 和 tindakan kekerasan pegawai SBUB,可是他等了10天都见不到人,就离开了
iv) Perkampungan dibakar
* Gabenor Beaufort 认为 M.Salleh mengancam kepentingan SBUB,因此他 membakar dan memusnahkan kampungnya。他也把500 dolar给抓到他的人当做奖赏。- Julai 1897,M.Salleh 在 Ranau 建 kubu & membakar Pulau Gaya
- Nov 1897, M.Salleh 攻打 Ambang
- William Cowie (pengarah urusan SBUB) 不能打败 M.Salleh
- 因此他跟M.Salleh menawarkan perdamaian dan pengampunan
- 1898年,他们在 Menggatal 的 Cowie 签了条约
Perjanjian April 1898- 天底下没有这么好的事,SBUB还是违约了,他们在1899年拿回Tambunan
1. Mat Salleh dan pengikutnya被宽恕2. 因为kekacauan 而逃跑的 Inaman 居民被 dibenarkan kembali semula3. M.Salleh 可以统治 Tambunan4. M.Salleh 要把他的行踪告诉 SBUB
- M.Salleh觉得被骗,就在 Kampung Teboh 建 kubu ,重新之前的 penentangan
- SBUB 攻打他的kubu secara besar-besaran
- Jan 1900, SBUB 成功打败 M. Salleh & M.Salleh terkorban
- Perjuangan Mat Salleh diteruskan oleh pengikutnya → Mat Sator 和 Kamunta
- British 在 Julai 1902 结束 kebangkitan
Kawasan penentangan
* Tambunan * Inanam * Ambong
Mat Salleh 穿过的的 Jaket kebal,现在被展览在Galeri Terowong Masa, Muzium Sabah
7.9 Antanom Pahlawan Anak Rimba Berjiwa Besar (Sabah)
Antanom
* ketua kaum Murut di Rundum
* 真名是 Ontoros anak lelaki Antanom
* dilahirkan pada tahun 1855
* 30岁时就已经带领 orang Murut menentang SBUB yang menindas kaumnya
Faktor penentangan
i) Melarang membuka tanah baru
- Hak mereka diceroboh(侵犯) 因为SBUB 不要给他们 membuka tanah baru
- KESAN : kekurangan beras
ii) Mengenakan cukai yang membebankan
- cukai kepala (每人1 dolar),cukai tanaman pindah(每ekar 50仙), cukai sebatang pokok kelapa untuk minuman tuak(25仙), cukai tangkapan ikan besar,养狗(每只1 dolar)
iii) menjadi buruh paksa
- Orang Murut 被迫成为 buruh paksa untuk membina jalan di pedalaman dan memasang kawat telegraf (电报线)antara Tenom dengan Rundum
iv) Menzalimi keluarga
- orang Murut 两夫妻必须分开住在河的两岸,每见一次面要给 1 dolar.。如果他们有2个孩子了,其中一位要被 SBUB 带去做 buruh paksa ,这很残忍
vi) Menceroboh kawasan hutan
- SBUB memceroboh kawasan hutan untuk pembinaan jalan,Murut人反对。因为他们认为这会干扰到roh nenek moyang mereka(祖先的灵魂)
- Antanom menyatukan orang Murut untuk menentang British
- Feb 1915, Antanom 攻打 Pensiangan & membakar bangunan kerajaan
- Mac 1915, 他带领600 orang Murut 攻打 Rundum
- Pejabat pentadbiran SBUB di Rundum 被毁坏
- Kejayaan itu 提升Murut 的 semangat perjuangan & Antanom 的随从增至大约900人
- Antanom 在 Sungai Selangit (mengandungi 7 buah rumah bawah tanah 地下屋) 建 kubu
- April 1915, SBUB 派400人打 Antanom 的 kubu
- 战争维持 6个星期
- Antanom 和 400 orang Murut terkorban dalam mempertahankan Rundum
- 因此这个 penentangan 被称作 Kebangkitan Rundum
SBUB 对 Antanom 的随从进行严厉的惩罚(tindakan tegas British):
- 8位orang kanannya 被流放至 Kudat
- 其余的成为buruh paksa memasang kawat telegraf(电报线)dari Kimanis ke Keningau
- 为了制止Murut 再爆发 penentangan, SBUB 要他们 bersumpah (发誓) taat setia
- 为了menunjukkan protes(抗议) terhadap SBUB, Murut 搬去 pedalaman Kalimantan
Kawasan kebangkitan Antanom:
* Rundum * Selangit * Pensiangan
7.10 Tok Janggut Pejuang Jihad (Kelantan)
Tok Janggut
* 原名 Haji Mat Hassan bin Munas
* 出生在 1853年 di Pasir Puteh, Kelantan
* mendapat pendidikan pondok di Kelantan 和 Makkah
* 他的胡子留长到胸膛,因此被称作 Tok Janggut.
* 住在 Kampung Nering, 职业是 petani 和 peniaga
Faktor penentangan:
i) Peraturan tanah
* Peraturan cukai 1915 → mewajibkan petani membayar cukai tanah
ii) Pengenalan cukai yang membebankan
* Petani 必须付cukai pokok kelapa berbuah(1棵 3sen), pokok pinang ( 1棵 1sen), sirih 槟榔 (1串5 sen), kerbau水牛 & lembu (一只20 sen)
iii) Perasaan anti-british
* Britain 在世界第二大战时(1914 年)攻打 Turki Uthmaniyah, 因此Turki 政府呼吁全世界的马来人berjihad menentang penjajah Barat,sentimen (情绪) anti-british meningkat。T.Janggut 在Pasir Puteh menyahut seruan ini。
iv) Pembayaran cukai yang menyusahkan
* 人民面临了membayar cukai 的问题, 因为pejabat bayaran cukai 距离他们很远。T.Janggut 有几次去付都失败。失败付cukai 的人都会被抓,因此人民对于pegawai 的态度感到生气
29 April 1915 — T.Janggut, Engku Besar Jeram, Penghulu Adam 和 Che Sadak Merbol 带领军队攻打 Pasir Puteh,他们menduduki Pasir Puteh selama 3 hari 然后宣布这个地方bebas daripada cengkaman British。Ungku Besar Jeram,Tuan Ahmad 成为Raja Pasir Puteh & T.Janggut 成为 Perdana Menteri
9 Mei 1915 — 成功抓住T.Janggut或pemimpin kanannya 的人,British会给500 dolar
23 Mei 1915 — T.Janggut 和 pengikutnya 不肯投降, British 就 membakar rumah mereka。
KESAN: T.Janggut menyerang Pasir Puteh
24 Mei 1915 — British menyerang T.Janggut yang berkubu di Kampung Dalam Pupuh,Saring。期间T.Janggut 牺牲了,他的尸体diarak(游行) ke Pasir Puteh 和 Kota Bharu,然后还被digantung songsang(倒挂)在Padang Balai Besar 4 小时。最后他的尸体被葬在 Pasir Pekan
附加资料: Penasihat British, W.L Carter 接收到 T.Janggut 和 2000-3000 随从计划攻打Kota Bahru的消息,British menghantar bantuan tentara dari Singapura dan pasukan tambahan " Malay States Guide "
————————————————————————————————————————
Kawasan kebangkitan:7.11 Haji Abdul Rahman Limbong Pejuang Tani (Terengganu)
* Saring * Pasir Puteh
Haji Abdul Rahman Limbong
* 原名 Haji Abdul Rahman bin Haji Abdul Hamid
* 时常去 Limbong, Kemaman untuk mengajar agama,所以名字后面有 "Limbong" 这个字
* 他是为了农民而 berjuang 的,
Faktor Kebangkitan Tani:
i) Penguatkuasaan undang-undang binatang buas
* Undang Kawalan Binatang Buas (1923年) → melarang penduduk memburu binatang liar,违规者被罚 500
dolar 以及
senapang 被没收
ii) Peraturan tanah baru
* Peraturan tanah 1924 → penduduk mendaftar tanah mereka dengan membayar 2.50 ringgit setiap orang
iii) Pas kebenaran yang membebankan
*
Peraturan tanah baru (tahun 1921) → penduduk想要开发土地和种稻需要得到pas kebenaran
dengan bayaran 50 sen。同样的,如想要伐木或是mengutip hasil hutan (daun nipah, buah
salak, sagu, rotan & daun palas)也要pas
iv) Pengaruh pemimpin agama
*
Haji Abdul Rahman 说"土地是上帝的, 人民有资格mengerjakannya tanpa perlu membayar
cukai "。Haji Musa Abdul Ghani 也说 peraturan British 违反Islam 教法
————————————————————————————————————————
Kebangkitan tahun 1922
-Petani Kuala Telemong menentang peraturan baru dengan membersihkan tanah tanpa mengambil pas
British抓43 petani 然后控上法庭. H.A.R.Limbong 是律师,他说土地是Allah的,这使British不能反驳,就放走了他们
Kebangkitan tahun 1925
-300-500
petani 在 Kuala Temelong 集合untuk bercucuk tanam,他们membersihkan 200 ekar
tanah milik Tengku Nik Maimunah dan 400 ekar tanah kerajaan, tindakan
ini dilakukan setelah mengetahui British akan memberi konsesi tanah
tersebut kepada saudagar Cina
Kebangkitan rakyat 1928
-Britsih mengambil tindakan undang-undang terhadap petani yang enggan membayar cukai
-1000
petani 集合在 Kuala Telemong 和 Kuala Berang,并向British 宣战,他们占领 balai polis 和
bangunan kerajaan Kuala Berang,然后mengibarkan bendera merah
-British 向 NNMB 求助
- Petempuran berlaku di Padang Kacong
- 12 petani terkorban & semua pemimpin termasuk Limbong ditangkap
- Limbong dibuang ke negeri Makkah,理由是 menghasut(煽动) serta mencetuskan kebangkitan
↑↑↑
tindak balas rakyat terhadap British yang mencari kekayaan dengan menindas petani yang miskin
————————————————————————————————————————
练习题: (来自 NEXUS 历史参考书)
scan 到有点蒙, 封面上有我的名字~ xD
Siapakan yang telah dihantar oleh Sultan Kedah ke Bnagkok untuk berunding tentang perdamaian tersebut?
A. Tok Mok Ris B. Tunku Daei C. Syeikh Abdul Kadir D. Tunku Muhammad Saad
【Dol Said merupakan seorang pahlawan Naning】
Di manakan letaknya pusat pentadbiran Dol Said?
A. Johol B. Seri Menanti C. Taboh D. Sungai Ujong
Nama asal Rentap ialah Libau yang bermaksud
A. penggegar dunia B. Penyelamat dunia C. Pengoncang dunia D. Pemusnah dunia
Apakah keputusan Raja Abdullah, Raja Ismail dan Dato' Maharaja Lela dalam mesyuarat di Durian Sebatang?
A. meneruskan amalan perhambaan
B. Melucutkan jawatan Residen di Perak
C. Membunuh J.W.W Birch
Mengapakah Yamtuan Antah berdamai dengan British pada bulam Mei 1876?
A. Desakan daripada penduduk Seri Menanti
B. Nasihat daripada Maharaja Abu Bakar
C. Atas arahan daripada Dato Siamang Gagap
Mat Salleh menentang British di Sabah disebabkan oleh...
A. semangat Gunung Kinabalu
B. pengaruh roh nenek moyang
C. perjuangan jihad orang Sulu
Antanom merupakan ketua kaum (......) di Rundum。Apakah maksud (......)?
A. Murut B. Sulu C. Bajau
这只是一部分而已,因为实在懒惰放,有稍作一些更改~
喜欢的话点击广告啦,感激~
最后一题的答案是A.Murut 是吗?
回复删除我也是这样认为~不是认为,事实就是这样。
删除我也觉得是A呢
删除我也是觉得答案是A欸030是MURUT没错R?_?
删除是A啊,我去书找了。。
删除playlist可以加些 J-pop 或 K-pop 的歌
回复删除谢谢你
回复删除谢谢喔~~爱你~~
回复删除你什么学校的?thx
回复删除好
删除好棒棒 谢谢你的笔记 XD
回复删除Naning 是不是Negeri sembilan
回复删除请问哪里找得到音乐键?
回复删除YOU ARE MY HEROINE
回复删除THANK YOU FOR YOURE HELP WITH SEJARAH
回复删除不好意思7.8你写的其中一句 (- 1898年,他们在 Menggatal 的 Cowie 签了条约)
回复删除感觉是在说是在menggatal的某个地方 但cowie是pengarah urusan sbub 说直接点就是应该打成(他们在Menggatal签了合约)
________无恶意_______
谢谢你的笔记!!帮了我很多
7.10你写的 中提到世界第二次大战其实是Perang Dunia Pertama(第一次世界大战哦!)
回复删除________无恶意__________ 我照着课本说的
也谢谢你的笔记让我获益良多!!!!
做么你看到他一直写错的
删除跪谢!
回复删除笔记好多哦,好麻烦。。。。。。
回复删除林雪晶你几岁??????
回复删除回复我
删除笔记很好 从bab1-8都看你的 很有用 谢谢哦∩_∩
回复删除还是有些看不明白耶 有点乱
回复删除很棒!!!
回复删除